We współczesnym języku hiszpańskim czas ten stosuje się najczęściej do wyrażania prawdopodobieństwa czy też przypuszczenia odnoszącego się do teraźniejszości lub przyszłości. Uczącym się języka hiszpańskiego może się to wydać dość nietypowe.
Zastosowanie tego czasu w związku z wyrażaniem przyszłości w mowie potocznej jest stosunkowo rzadkie. Zastępuje go wówczas zwykły czas teraźniejszy PRESENTE lub tzw. KONSTRUNCJA PERYFRASTYCZNA ir + a + bezokolicznik (voy a hablar). Używanie czasu przyszłego prostego w związku z faktyczną przyszłością jest wyrazem dbałości o język. Pojawia się ono wobec tego w sytuacjach oficjalnych lub w języku pisanym.
Reasumując, czasu tego używamy w celu:
- wyrażania prawdopodonieństwa w teraźniejszości (rzadziej: przyszłości):
¿Quién será este tío? ¡Qué sé yo! Será el novio de Juana.
(Co to za koleś?) (Czy ja wiem! Może to chłopak Aśki.)
¿Dónde trabajará este vecino de arriba?
No, sé... Estará de basurero o algo así...
(Gdzie też może pracować ten sąsiad z góry?
Nie wiem... Robi chyba za śmieciarza albo coś takiego...)
¿Dónde se han ido los chicos? Estarán en el parque.
(Gdzie poszły dzieciaki?) (Chyba są w parku.)
Zwróćmy uwagę na to, że w języku polskim również można sięgnąć po formę czasu przyszłego w celu wyrażenia prawdopodobieństwa w teraźniejszości:
Co to za facet stoi przy furtce? To chyba będzie jakiś akwizytor.
Wszystkie powyższe zdania moglibyśmy oczywiście stworzyć przy użyciu czasu teraźniejszego i zaopatrzyć je w wyrażenia modalne typu: tal vez, a lo mejor, probablemente (prawdopodobnie, może), etc., jednak sięgnięcie po prosty czas przyszły sprawia, że zdanie jest po prostu bardziej ekononiczne. Stąd użytkownik biegle posługujący się językiem hiszpańskim rzadko buduje wypowiedzenia (zdania) typu:
Creo que los chicos están en el parque
lub
Los chicos probablemente están en el parque,
zastępując je krótkim:
Estarán en el parque.
Zdanie Creo que los chicos están en el parque to wypowiedzenie na poziomie osoby raczkującej w nauce języka hiszpańskiego. To książkowa "ogłupiająca" fraza z podręcznika A1 i A2 (proszę wybaczyć tę nieelegandzką prawdę!).
- wyrażenia przyszłości, bez względu na to, czy jest ona bliska czy odległa. Nie jest również istotne, czy chodzi o zamiar (plany), czy też o coś wcześniej ustalonego (wbrew niektórym opracowaniom gramatycznym):
La semana que viene iremos todos a la fiesta de Juan.
(W przyszłym tygodniu idziemy wszyscy na imprezę do Jana.)
El mes próximo estaremos en Grecia.
(W przyszłym miesiącu będziemy w Grecji.)
To, czy oba wydarzenia faktycznie będą miały miejsce, leży niejako w gestii opatrzności. Żaden podział na "zamiary" lub "zaklepane" przyszłe wydarzenia nie wpływa na decyzję o użyciu czasu przyszłego prostego.