Budowa czasu przeszłego
uprzedniego trybu łączącego
Zanim omówimy budowę niniejszego czasu, powiedzmy sobie otwarcie, że jest to najbardziej skomplikowany pod względem budowy hiszpański czas oraz prawdopodobnie czas o najszerszym zastosowaniu, o którym mowa będzie poniżej.
Pod względem morfologicznym (budowa) jest to czas prosty, jednak posiada on dwa różne paradygmaty końcówek fleksyjnych (po dwie końcówki fleksyjne dla każdej osoby lp. i lm. – do wyboru).
Najczęściej przybiera on następujące końcówki w czasownikach regularnych:
lub – relatywnie rzadziej – zamienia każdą sylabę -ra z powyższych końcówek na sylabę -se, jak poniżej:
W języku mówionym w Hiszpanii zdecydowanie częściej sięga się po pierwsze końcówki. Drugie – obecne są raczej w formie pisanej lub w rejestrze bardziej oficjalnym, aczkolwiek należy podkreślić, że nie ma ścisłych zasad zobowiązujących użytkownika języka do sięgania po jeden lub drugi wariant w zależności od sytuacji językowej.
W niektórych częściach Ameryki Łacińskiej, na przykład, użytkownicy języka posługują się niemal wyłącznie końcówkami z sylabą -se.
Do czasowników uznawanych za całkowicie nieregularne należą tutaj wszystkie te czasowniki, które w czasie PRETÉRITO INDEFINIDO także mają status verbum irregularis (czasowników nieregularnych). Znajomość tego ostatniego czasu jest obligatoryjna, jeśli uczeń chce poprawnie przyswoić budowę omawianego na tej stronie czasu, a co więcej – jest niezmiernie przydatna i z całą pewnością pomoże mu opanować budowę oraz zastosowanie czasu imperfecto de subjuntivo.
Niemal wszystkie opracowania gramatycznie zawierają jedynie tabele z odmianą czasowników całkowicie nieregularnych w niniejszym czasie, bez wzmianki o tym, że są to dokładnie te same czasowniki, co w czasie indefinido, oraz bez jakiegokolwiek wyjaśnienia, jak – niejako drogą na skróty – opanować błyskawicznie odmianę takich czasowników w czasie IMPERFECTO DE SUBJUNTIVO.
Zanim więc zajrzą Państwo do poniższej odmiany czasowników całkowicie nieregularnych (do pobrania w pliku PDF), spróbujmy uprościć sobie studencki żywot i zobaczmy, jak najprościej zapamiętać tę nieszczęsną odmianę:
a) sięgnijmy na ten przykład po jeden z czasowników całkowicie nieregularnych w czasie
PRETÉRITO INDEFINIDO, czasownik
tener;
b) wyszukajmy jego trzecią osobę liczby mnogiej (3. os. lm.) – tuvieron;
c) z przywołanej formy odrzućmy końcówkę -on;
d) do pozostałego „tematu” tuvier- dodajmy teraz kolejno końcówki:
-a, -as, -a; -amos, -ais, -an
i uzyskamy pełną odmianę czasownika tener w czasie pretérito imperfecto de subjuntivo:
tuviera, tuvieras, tuviera;
tuviéramos, tuvierais, tuvieran
e) tak czyńmy, Szanowni Państwo, z każdym czasownikiem całkowicie nieregularnym w czasie pretérito indefinido (ich lista w pliku PDF znajduje się tutaj), a problem będziemy mieli z głowy.
Pamiętać należy, że każdą dwugłoskę -ra tutaj również możemy bez problemu zamienić na sylabę -se!
tuviese, tuvieses, tuviese;
tuviésemos, tuvieseis, tuviesen
Uwaga 1: Niektóre – mało precyzyjne! – opracowania gramatyczne nie odróżniają tzw. czasowników całkowicie nieregularnych od czasowników z nieregularnościami kazualnymi lub cząstkowymi (właściwie: czasowników z obocznościami samogłoskowymi oraz ortograficznymi). Opracowania te błędnie wkładają wszystkie te czasowniki do „jednego worka”, nazywając je po prostu – czasownikami nieregularnymi. Takie niechlujstwo gramatyczne, Szanowni Państwo, uniemożliwia m.in. zastosowanie tzw. drogi na skróty w odmianie czasowników całkowicie nieregularnych w czasie omawianym na tej stronie. Poza tym, zmusza studenta do bezrefleksyjnego „zakuwania” owych form nieregularnych, bez możliwości odwoływania się w trakcie nauki do jakichkolwiek ułatwiających zapamiętywanie paradygmatów (modeli).
Uwaga 2: Musimy pamiętać, że do grupy czasowników całkowicie nieregularnych zaliczymy również czasowniki z końcówką -ducir:
traducir, conducir, producir, etc.,
o których mowa jest w zakładce INDEFINIDO.
Istnieje pewna grupa czasowników mających w trzeciej osobie liczby pojedynczej i mnogiej czasu INDEFINIDO wymianę ortograficzną grafemu i (w końcówkach -ió oraz -ieron) na y. Do czasowników tych należą czasowniki 2 i 3 koniugacji, których temat kończy się na samogłoskę o, u, e, a (nie dotyczy czasowników całkowicie nieregularnych). W zakładce INDEFINIDO przedstawiliśmy ich odmianę, którą raz jeszcze możemy zobaczyć poniżej.
UWAGA: Czasowniki reír oraz freír (na przykład) nie stosują się do tej zasady, mimo iż należą do 3 koniugacji, a ich temat kończy się samogłoską e. W niniejszym czasie czasowniki tej wpisują się raczej w paradygmat odmiany czasownika sentir, czyli w grupę czasowników z obocznością samogłoskową w temacie, o których traktujemy w kolejnym podpunkcie. Mimo to, odmienimy tutaj te dwa problematyczne czasowniki:
Czasowniki 3. koniugacji (z końcówką –IR), które w czasie teraźniejszym PRESENTE ulegają tzw. dyftongacji (e:ie, o:ue) lub prostej wymianie samogłoskowej (e:i), w czasie pretérito imperfecto de subjuntivo poddają wymianie samogłoskę e z tematu na i, zaś samogłoskę o z tematu na u. Zawsze chodzi o samogłoskę znajdującą się w DRUGIEJ sylabie od końca (liczymy od formy bezokolicznika). Wymiana ta występuje we WSZYSTKICH osobach gramatycznych. Proszę spojrzeć na przykłady:
a) dormir byłoby: dormiera, dormieras, etc.,
ale jest: durmiera, durmieras, etc.
b) morir byłoby: moriera, morieras, etc.,
ale jest: muriera, murieras, etc.
c) sentir byłoby: sentiera, sentieras, etc.,
ale jest: sintiera, sintieras, etc.
Oto pełna odmiana trzech powyższych czasowników:
Kreator stron WWW
Kreator stron - łatwe tworzenie stron WWW