Czas pretérito pluscuamperfecto de indicativo jest czasem zaprzeszłym i składa się z dwóch komponentów. Pierwszą składową jest czasownik posiłkowy HABER (odpowiednik angielskiego HAVE) odmieniony w czasie przeszłym niedokonanym IMPERFECTO. Drugą składową stanowi tzw. PARTICIPIO PASADO (imiesłów przymiotnikowy bierny lub przeszły) czasownika będącego nośnikiem sensu (właściwego czasownika). Proszę kliknąć na schemat:
Imiesłów przymiotnikowy może mieć formę nieregularną, jak również może występować pod dwiema postaciami: w formie regularnej i nieregularnej.
Oto zestaw imiesłowów przymiotnikowych występujących prawie wyłącznie w formie nieregularnej:
Jest to czas, który zazwyczaj wyraża czynność lub akcję (najczęściej dokonaną) uprzednią (wcześniejszą) w stosunku do innej akcji (również najczęściej dokonanej).
Obie czynności lub akcje mogą być bliskie wobec siebie (np. kilka minut) lub odległe (kilka dni, miesięcy, lat).
----------------------------------------------------------------------------------------
a) relacja bliska:
(1) Cuando llegó la policía, los ladrones ya se habían huido.
(Złodzieje już zdążyli uciec, gdy przyjechała policja.)
(2) Immaculada había preparado la cena, cuando León regresó a casa.
(Gdy León wrócił do domu, Immaculada miała już gotową kolację.)
(3) Cuando he vuelto esta tarde a casa, me he dado cuenta de que mi mujer ya me había planchado la ropa, y no tenía que hacerlo yo.
(Gdy po południu wróciłem do domu, uświadomiłem sobie, że żona wyprasowała mi już ubranie, więc ja nie musiałem tego robić.)
(4) Llegó al comedor, cuando todos ya habían empezado a comer.
(Dotarł na stołówkę, kiedy wszyscy już zaczęli jeść.)
Uwaga 1:
W relacjach tego typu, szczególnie w ćwiczeniach gramatycznych, pojawia się w zdaniu wyraz YA (już), podpowiadający, która akcja jest wcześniejsza. Jest on jednak zbędny, bowiem sama obecność czasu zaprzeszłego jasno wyraża uprzedniość danej akcji.
Uwaga 2:
W "relacjach bliskich" czas ten występuje bardzo często w zdaniach nadrzędnych, zaś w zdaniu podrzędnym - po spójniku CUANDO - pojawia się czas PRETÉRITO INDEFINIDO lub ewentualnie PRETÉRITO PERFECTO (1) (2) (3). Może jednak być zupełnie odwrotnie (4).
Poza tym, szyk obydwu zdań składowych jest absolutnie nieistotny!
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
b) relacja odległa:
(1) Habían pasado cinco meses antes de que se dieran cuenta de que Ignacio les robó (había robado).
(Minęło pięć miesięcy, zanim uświadomili sobie, że Ignacy ich okradł.)
(2) Nunca antes me había divertido tanto, como me divertí ayer en esta playa de nudistas.
(Nigdy dotąd tak się dobrze nie bawiłem, jak wczoraj na tej plaży nudystów.)
(3) Julia dijo que su marido le había dado una paliza y que le había denunciado.
Julia powiedziała, że jej mąż uderzył ją w twarz i że na niego doniosła.
[Powiedziała to, np. wczoraj, po tym jak, np. miesiąc temu, mąż ją uderzył - przykład tzw. MOWY ZALEŻNEJ, gdzie obowiązuje NASTĘPSTWO CZASÓW.]
Uwaga 1:
W zdaniach (1) (2) mamy do czynienia z dwoma stosunkowo odległymi wobec siebie wydarzeniami. Szyk zdań składowych może być różny. Mogą to być zdania złożone współrzędnie.
Uwaga 2:
Zdanie
(3) reprezentuje mowę zależną, wprowadzoną czasem zamkniętym
INDEFINIFO (forma:
dijo), gdzie występuje tzw. następstwo czasów. Nie musimy go jednak rozpatrywać w tych kategoriach, bowiem użycie czasu pluscuamperfecto da się wytłumaczyć faktyczną uprzedniością dwóch ostatnich wydarzeń.